'De investering waard'

Af en toe krijg ik de vraag om werk in opdracht te maken. Zulke opdrachten vind ik ontzettend leuk om te doen. De klant stelt meer of minder vereisten, en ik ga proberen er iets moois van te maken. Zo ook bij deze opdracht... Een oud-docent van het vwo vroeg me een schilderij voor zijn lokaal te maken. Hij wilde me zo vrij mogelijk laten, dus ik mocht zelf bepalen wat het zou worden. 

Het proces van idee naar eindwerk kent altijd wat pieken en dalen. Vaak heb ik aan het begin wel een aardig idee wat ik wil, maar merk ik tijdens het schetsen dat het 'm toch niet helemaal is. Toen ik met dit werk begon, wist ik één ding zeker. Dat was de boodschap. De betekenis. Of het verhaal. Hoe je het maar wilt noemen. Ik heb op een reformatorische middelbare school gezeten. Achteraf besefte ik hoe belangrijk een goede vorming is. Daarmee bedoel ik het belang van docenten en klasgenoten die even niet geven om cijfers, maar om wie jíj bent. Er zijn lessen en gesprekken geweest die ik me levenslang zal blijven herinneren. Dat waren niet de lessen met een goede uitleg van de lesstof (hoewel dat natuurlijk ook belangrijk is!), maar juist de lessen waarin de docent even een 'ervaringsdeskundige van het leven' was. Met die herinnering moest ik iets. Dat was wat ik wilde zeggen. 

Maar dan: hoe? Hoe moest ik dat idee vertalen naar een beeld? Die vraag is bij ieder werk weer een nieuwe worsteling. Maar tegelijk is dat ook het leuke en uitdagende van het proces. Steeds opnieuw maak ik keuzes, om uiteindelijk uit te komen bij dit werk.

Ik begon met meerdere 'vertalingen' van mijn boodschap. De pottenbakker bijvoorbeeld: die vormt zijn pot tot een mooi kunstwerk. Of een boom, en dan vooral zijn wortels. Die wortels die ervoor zorgen dat de boom sterk staat. Dat hij een behoorlijke storm kan doorstaan. Maar hoe maak ik dan een geschikte compositie? Moet ik de leerling er letterlijk in verwerken? En welke kleuren wil ik gebruiken? Elke beslissing vormt uiteindelijk een stukje van het eindwerk. En zelfs als ik al begonnen ben op het doek (50x100cm, zo groot heb ik niet eerder gewerkt!), beslis ik nog van alles.  

En dan, op een bepaald moment, weet je dat het goed is. De boom die over het doek kronkelt, en de wortels, sommigen al dik en stevig, anderen nog fragiel. Het goud, wat alleen glinstert als je vanuit een bepaalde hoek kijkt, als symbool voor de waarde van een mensenleven. De lucht, donker en tegelijk hoopvol. Het hekje, want waar ligt de grens van je normen en waarden? En de details aan de boom, want elke boom is weer uniek en door God gemaakt!

Dat allemaal in de hoop dat de docent een vruchtbare bodem aanlegt. En in de hoop dat zijn leerlingen zullen uitgroeien tot prachtige én unieke bomen.